Πρακτικές ψηφιακής υγιεινής και χάσμα δεξιοτήτων Έκθεση για την τρέχουσα κατάσταση

Η ανάλυση που πραγματοποίησαν οι εταίροι οδήγησε στον προσδιορισμό διαφόρων συμπερασμάτων που είχαν αντίκτυπο στα αποτελέσματα των πρακτικών ψηφιακής υγιεινής των χωρών.

Στα κράτη-εταίρους, οι δημόσιοι οργανισμοί αποτελούν την κινητήρια δύναμη πίσω από τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Το Υπουργείο Προστασίας Περιβάλλοντος και Περιφερειακής Ανάπτυξης της Λετονίας υποστηρίζει την ανάπτυξη υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης καθώς και το έργο του με το όραμα του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ωστόσο, οι μικρές, και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) στη Λετονία είναι σχετικά αδύναμες σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ όσον αφορά τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Ομοίως στην Ελλάδα, ο πληθυσμός έχει χαμηλό μέσο όρο ψηφιακών δεξιοτήτων και ένα μικρό ποσοστό των πολιτών ηλικίας 55 ετών και άνω διαθέτει επαρκείς ψηφιακές δεξιότητες, αλλά η διαδικασία ψηφιακού μετασχηματισμού επιχειρείται να επιταχυνθεί από τη δημόσια αρχή. Κατά τη μετάβαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό, είναι σημαντικό η ολλανδική κυβέρνηση να υιοθετήσει τον ψηφιακό νόμο «Wet digitale overheid» το 2018, ο οποίος της επιτρέπει να εφαρμόσει το ψηφιακό κυβερνητικό θεματολόγιο ως μέρος της ευρύτερης ολλανδικής στρατηγικής ψηφιοποίησης. Στην Πολωνία, η Επιτροπή του Συμβουλίου Υπουργών για την Ψηφιοποίηση εργάζεται για την αύξηση του επιπέδου ψηφιοποίησης της χώρας. Ομοίως, το Υπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιοποίησης και η Εθνική Αρχή Ψηφιοποίησης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μετάβαση στην ψηφιοποίηση στη Ρουμανία. Ωστόσο, διαπιστώνεται ότι η ψηφιοποίηση αναπτύσσεται αργά στη χώρα και υπάρχει μεγάλο χάσμα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Τουρκία, σύμφωνα με τις αναπτυσσόμενες τεχνολογίες, τις κοινωνικές απαιτήσεις και τις μεταρρυθμιστικές τάσεις στον δημόσιο τομέα, η Υπηρεσία Ψηφιακού Μετασχηματισμού ιδρύθηκε στο πλαίσιο του προεδρικού διατάγματος και λαμβάνει μέτρα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Ορισμένα από τα έθνη-εταίρους έχουν εκδώσει μια σειρά από κατευθυντήριες γραμμές ψηφιοποίησης για την ψηφιοποίηση των δημόσιων οργανισμών. Οι διαδικασίες για την εφαρμογή της ψηφιοποίησης στις επιχειρηματικές διαδικασίες και τις εταιρικές εφαρμογές καθορίζονται σε αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές. Οι «Κατευθυντήριες γραμμές για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Λετονίας για την περίοδο 2021-2027» περιγράφουν τις στρατηγικές ενέργειες που είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί η χρήση και η ανάπτυξη του ψηφιακού περιβάλλοντος στην κοινωνία και την κρατική διοίκηση της χώρας. Η Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, έχει θέσει τους στόχους του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας με την «Στρατηγική ψηφιακού μετασχηματισμού και εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας του Εθνικού Συνασπισμού της Ελλάδας για τις ψηφιακές δεξιότητες και την απασχόληση 2020-2025»: Ελλάδα 2.0». Στις Κάτω Χώρες, το έγγραφο «Dutch Digitalization Strategy 2.0» έχει καθορίσει τα βήματα προτεραιότητας που έχουν καθοριστεί για την ψηφιοποίηση. Στο πλαίσιο αυτό εξετάστηκαν οι ψηφιακές δεξιότητες για τους πολίτες, οι ψηφιακές δεξιότητες για το εργατικό δυναμικό, οι ψηφιακές δεξιότητες για τους επαγγελματίες ΤΠΕ και οι βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Μέσω του Εθνικού Συμβουλίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού της Ρουμανίας, αναπτύσσει λύσεις στα προβλήματα των χαμηλών επιπέδων ψηφιοποίησης και της σχετικά αργής προόδου. Η Τουρκία, από την άλλη πλευρά, παρέχει εκπαίδευση στον ψηφιακό γραμματισμό μέσω του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας, εκτός από τη διάδοση της εφαρμογής της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στις δημόσιες υπηρεσίες.

Υπάρχουν διάφορα δραστηριότητες και κατευθυντήριες γραμμές για την κάλυψη του χάσματος ψηφιακών δεξιοτήτων στις χώρες εταίρους. Ορισμένες από αυτές συνοψίζονται συνοπτικά στη συνέχεια της παραγράφου, αλλά τέτοιες δραστηριότητες δεν είναι διαθέσιμες σε όλες τις χώρες και θα ήταν χρήσιμο να εντοπιστούν και να διαδοθούν πιο ολοκληρωμένες δραστηριότητες. Η ψηφιακή εβδομάδα είναι μια ετήσια εθνική εκστρατεία εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης για την προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων και του ψηφιακού μετασχηματισμού στη Λετονία, η οποία διοργανώνεται από το Υπουργείο για τη μείωση του χάσματος ψηφιακών δεξιοτήτων. Οι κύριοι στόχοι της Ψηφιακής Εβδομάδας της Λετονίας είναι να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την αξία του ισχυρού ψηφιακού αλφαβητισμού σε όλα τα τμήματα της κοινωνίας και να προσφερθεί πραγματική βοήθεια σε όσους θέλουν να μάθουν νέες δεξιότητες σε αυτόν τον τομέα. Προκειμένου να εξασφαλιστούν οι συνθήκες για μια ενεργή και υγιή ζωή, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Ελλάδα ξεκινούν ορισμένα έργα όπως το «Ελλάδα 2.0: Ένα εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας», που αφορούν τον ψηφιακό γραμματισμό και την εμπλοκή του πληθυσμού. Η ολλανδική κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να καλύψει το χάσμα ψηφιακών δεξιοτήτων της χώρας. Το «Ψηφιακό θεματολόγιο», που παρουσιάστηκε το 2013, είναι ένα από τα πρωταρχικά σχέδια. Πρόκειται για μια πανεθνική πρωτοβουλία για την ενίσχυση της ψηφιακής υποδομής των Κάτω Χωρών, ενώ παράλληλα ενισχύεται ο ψηφιακός αλφαβητισμός των πολιτών και των επιχειρήσεων.

Ορισμένες από τις κατευθυντήριες γραμμές και τις δράσεις που εφαρμόζονται για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων έχουν ως εξής: Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τη Ρουμανία εφαρμόστηκε από τη ρουμανική κυβέρνηση για να καλύψει το χάσμα ψηφιακών δεξιοτήτων. Η κατανομή των πόρων για την κάλυψη των ψηφιακών κενών καθορίζεται σε αυτό το σχέδιο. Με παρεμβάσεις στην ανάπτυξη δικτύων, τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες στον δημόσιο τομέα, την εκπαίδευση, τις ψηφιακές δεξιότητες και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η συνιστώσα Γ για την ψηφιακή μετάβαση ξεχωρίζει σαφώς ως ο βασικός συντελεστής για την επίτευξη του ψηφιακού στόχου στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRP) της Πολωνίας, το οποίο έχει έξι συνιστώσες. Οι κατευθυντήριες γραμμές της Λετονίας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό υπογραμμίζουν τη νέα προσέγγιση για τις ψηφιακές συναλλαγές των επιχειρήσεων: Ο εμπορικός τομέας θα αποκτήσει επίσης πρόσβαση σε εθνικά ψηφιακά κανάλια, όπως οι επίσημες ηλεκτρονικές διευθύνσεις, οι πλατφόρμες ψηφιακών υπηρεσιών, η διεθνής ταυτοποίηση κ.λπ. Πρωτοβουλίες όπως η «Ελλάδα 2.0» επιχειρούν να βοηθήσουν τον ελληνικό λαό να είναι έτοιμος για την επόμενη εποχή της ψηφιοποίησης. Ο δεύτερος πυλώνας των τεσσάρων πυλώνων του σχεδίου «Ελλάδα 2.0», ή αλλιώς οι δέσμες μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Με τις δύο μεγάλες πρωτοβουλίες «Digital First» και «Digital Netherlands», οι οποίες επιδιώκουν να καταστήσουν τις ψηφιακές τεχνολογίες και υπηρεσίες το κύριο μέσο αλληλεπίδρασης μεταξύ πολιτών, επιχειρήσεων και κυβέρνησης και να υποστηρίξουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ολλανδικών επιχειρήσεων, η Ολλανδία έχει πρωταγωνιστήσει στον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Τα κύρια εμπόδια για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ΜΜΕ στη Ρουμανία είναι διαρθρωτικά, όπως η χαμηλή ανάπτυξη των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών και η ανεπαρκής παροχή υπηρεσιών και εργαλείων. Οι ΜΜΕ θα πρέπει να επενδύσουν σε υπηρεσίες και εργαλεία για τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών και να εκπαιδεύσουν το προσωπικό και τη διοίκηση για να αυξήσουν τη ζήτηση.

Η έρευνα της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας της Ελλάδας σχετικά με το το χάσμα δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού στον κυβερνοχώρο αποκαλύπτει ότι για να καλυφθεί το χάσμα δεξιοτήτων στη χώρα, είναι κρίσιμο να προσδιοριστούν τα προφίλ, οι ικανότητες και οι δεξιότητες των θέσεων εργασίας στον κυβερνοχώρο. Καθώς αυξάνονται οι ανησυχίες για τις απειλές στον κυβερνοχώρο και η ανάγκη προστασίας από αυτές, το εργατικό δυναμικό στον τομέα της κυβερνοασφάλειας στην Ολλανδία επεκτείνεται επίσης. Η ολλανδική κυβέρνηση έχει λάβει διάφορα μέτρα για τη βελτίωση των δυνατοτήτων κυβερνοασφάλειας της χώρας, επειδή κατανοεί πόσο σημαντική είναι. Η «Στρατηγική κυβερνοασφάλειας της Πολωνίας για την περίοδο 2019-2024» στοχεύει στην αύξηση της ανθεκτικότητας της χώρας σε κυβερνοεπιθέσεις και στη βελτίωση της προστασίας των δεδομένων στον δημόσιο, στρατιωτικό και ιδιωτικό τομέα. Η NASK διαδραματίζει βασικό ρόλο στην υλοποίηση της στρατηγικής από ερευνητική και εκπαιδευτική άποψη. Η ανάγκη για μεγαλύτερο εργατικό δυναμικό στον τομέα της κυβερνοασφάλειας στη Ρουμανία αυξάνεται, με μισθούς στα ανώτερα κλιμάκια, αλλά υπάρχει έλλειψη δεδομένων σχετικά με την εξέλιξη των προσφορών εργασίας και του εργατικού δυναμικού. Το πρωτόκολλο για το άνοιγμα των επαγγελματικών σχολών για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο στην Τουρκία αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ικανού και εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, στην αύξηση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων, στον εμπλουτισμό του υπάρχοντος εκπαιδευτικού περιεχομένου για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, στη διάδοση των προγραμμάτων και στην αύξηση της απασχόλησης στον τομέα.

Σε γενικές γραμμές, οι εφαρμογές ψηφιακής υγιεινής που χρησιμοποιούνται ευρέως σε όλες τις χώρες εταίρους είναι οι ενημερώσεις, οι βελτιώσεις διαβατηρίων, η βελτίωση του λογισμικού και του υλικού, οι εφαρμογές κατά των ιών και τα προγράμματα κατά του κακόβουλου λογισμικού. Παρόλο που επιχειρείται η εφαρμογή διαφορετικών κατευθυντήριων γραμμών σε ορισμένα έθνη, δεν υπάρχει συνολική πλήρης ενότητα εφαρμογών. Ορισμένα έθνη-εταίροι έχουν θεσπίσει νόμους που διέπουν την ψηφιακή υγιεινή (όπως ο «Νόμος περί επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» της Λετονίας και οι «Κατευθυντήριες γραμμές για τον ψηφιακό μετασχηματισμό 2021-2027»). Μέχρι στιγμής, υπάρχει συνήθως η τάση να τηρείται ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (GDPR). Αλλά ακόμα, δεν υπάρχει ενότητα εφαρμογής για τις περισσότερες χώρες.